برداشت گردو بهترین زمان و روشهای اصولی
آیا میدانستید میزان متوسط برداشت گردو در هر هکتار بین ۲ تا ۵ تن است؟ برداشت گردو یکی از مهمترین مراحل باغداری است که کیفیت و طعم محصول نهایی را تعیین میکند. زمان برداشت، کلید کسب گردوهای باکیفیت و خوشطعم است. در واقع، اگر گردوها را زودتر برداشت کنیم، ممکن است طعم تلخی داشته باشند و اگر دیرتر برداشت شوند، پوست سبز خشک و سخت شده و کیفیت مغز کاهش پیدا میکند.
فصل برداشت گردو معمولاً از اواخر تابستان تا میانه پاییز (شهریور تا مهرماه) است. با توجه به نوع نهال، میزان برداشت متفاوت خواهد بود. برای نهالهای کم بار در هر هکتار ۳ تن و برای نهالهای پربار در هر هکتار تا ۱۰ تن تخمین زده میشود. به صورت میانگین بین نهالهای مختلف، میزان استاندارد برداشت برای هر هکتار ۳.۵ تا ۶ تن است.
در این مقاله، ما به بررسی بهترین زمان برداشت، روشهای مختلف برداشت، نکات مهم هنگام برداشت و اقدامات پس از برداشت میپردازیم تا بتوانید محصولی با کیفیت بالا داشته باشید. همچنین با اصول صحیح برداشت گردو آشنا میشویم که به افزایش بهرهوری باغ شما کمک خواهد کرد.
شناخت بهترین زمان برداشت گردو
تعیین بهترین زمان برداشت گردو یکی از کلیدیترین عوامل در تضمین کیفیت محصول نهایی است. زمانی که گردوها زود برداشت شوند، چروکیده میشوند و اگر دیر برداشت شوند، رنگ مغز تیره شده و کیفیت آن کاهش مییابد.
نشانههای رسیدن گردو
برای تشخیص رسیدن گردو، چند نشانه مهم وجود دارد:
تیره شدن بافت بینابینی
: مهمترین شاخص رسیدگی، تغییر رنگ بافت بین دو نیمه مغز گردو از سفید به قهوهای است. این نشانه بهترین کیفیت را به همراه خواهد داشت.
ترک برداشتن پوسته سبز
: زمانی که پوست سبز بیرونی گردو ترک میخورد، نشانهای از رسیدن میوه است.
جدا شدن آسان پوسته
: در گردوهای رسیده، پوسته سبز به آسانی از پوست چوبی قهوهای جدا میشود. گردوهای نارس به سختی از پوسته جدا میشوند.
روشن بودن رنگ مغز
: در زمان برداشت، مغز گردو باید روشنترین رنگ و بالاترین کیفیت را داشته باشد.
تأثیر اقلیم بر زمان برداشت گردو
شرایط اقلیمی تأثیر بسزایی در زمان رسیدن گردو دارد:
در مناطق گرم و خشک، مغز گردو سریعتر میرسد، اما رسیدگی پوسته سبز تا رسیدن سرمای پاییز با رطوبت زیاد به تأخیر میافتد. این اختلاف زمانی میتواند چندین هفته طول بکشد.
برعکس، در اقلیم معتدل با شبهای خنک و مرطوب، رسیدگی مغز آرامتر و پیوستهتر است و اختلاف زمان رسیدگی مغز و پوسته سبز فقط چند روز است. در این شرایط، محصول نهایی کیفیت و رنگ بهتری خواهد داشت.
آبیاری منظم درختان گردو نیز بر زمان برداشت تأثیر میگذارد. تنش آبی میتواند باعث تأخیر در برداشت شود و پوستههای بیرونی در استرس آبی به راحتی شکسته نمیشوند.
زمان مناسب برداشت گردو در مناطق مختلف
فصل برداشت گردو در بیشتر مناطق ایران از اواخر تابستان (شهریورماه) آغاز میشود و تا اواخر مهر ادامه دارد. البته زمان دقیق برداشت به واریته گردو و شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد.
در مناطق سردسیر، زمان برداشت معمولاً در اواخر مهرماه است، درحالیکه در اکثر مناطق ایران، از اواخر شهریور تا اوایل مهر انجام میشود. به عنوان مثال، در کردستان برداشت بسته به اقلیم و نوع ارقام از اواسط شهریور آغاز شده و تا اواسط مهر ادامه دارد.
زمان مناسب برداشت زمانی است که ۸۵ درصد گردوها به راحتی از درخت جدا شوند و پوسته بیش از ۹۵ درصد گردوهای برداشتشده به آسانی قابل جدا شدن باشد.
Walnuts are harvested in the fall, normally from mid-September to early November. The harvest begins when the nuts have matured and a high percentage of nuts on the tree have split hulls, usually a small amount of nuts have already started to naturally fall to the ground. "Source"
ترجمه: گردو در پاییز، معمولاً از اواسط شهریور تا اوایل آبان، برداشت میشود. برداشت زمانی شروع میشود که گردوها رسیده باشند و درصد بالایی از گردوهای روی درخت پوستهی ترک خورده داشته باشند، معمولاً مقدار کمی از گردوها از قبل شروع به افتادن طبیعی روی زمین کردهاند.
روشهای مختلف برداشت گردو
پس از شناخت زمان مناسب برداشت، انتخاب روش صحیح برداشت گردو اهمیت فراوانی دارد. انتخاب روش مناسب میتواند باعث افزایش بهرهوری، کاهش خطرات جانی و حفظ کیفیت محصول شود.
برداشت دستی و سنتی
روش سنتی برداشت گردو با کمک نیروی انسانی و با استفاده از چوبهای بلند، لولههای فلزی یا پلاستیکی انجام میشود. در این روش، باغداران به شاخههای درخت ضربه میزنند تا گردوها بریزند. روش دستی دیگر، بالا رفتن از درخت و چیدن مستقیم گردوها است که برای تعداد محدودی درخت (یک تا ۱۰ درخت) مناسب است.
همچنین در روش سنتی، همزمان با برداشت، هرس شاخههای خشکیده و برگها نیز انجام میگیرد که با ورود بهتر نور به تاج درخت موجب بهبود باردهی میشود. از سوی دیگر، تنشهای ناشی از ضربه چوب به شاخهها تا حدی باردهی را افزایش میدهد.
برداشت مکانیکی با دستگاه
در روش مکانیزه از دستگاههای لرزاننده (شیکر) استفاده میشود که شامل دستگاه تنهتکان و شاخهتکان هستند. این دستگاهها با سیستمهای اینرسی یا کابلی کار میکنند و میتوانند تا ارتفاع ۹ متری درختان را پوشش دهند.
انواع دستگاههای برداشت مکانیزه عبارتند از:
شیکر فکدار قابل حمل با وزن پایین (گردوریز)
شیکر پشت تراکتوری برای درختان قدیمی و مسن با ارتفاع زیاد
بازوی هیدرولیکی که درخت را به لرزه درمیآورد
ماشینهای بزرگ مخصوص برداشت برای باغهای وسیع
نکته مهم اینکه مدت زمان ارتعاش نباید بیش از ۳ الی ۵ دقیقه باشد و هر لرزش باید ۱۰ الی ۱۵ ثانیه طول بکشد تا آسیبی به درخت نرسد.
مزایا و معایب هر روش
مزایای برداشت مکانیزه شامل کاهش چشمگیر هزینه کارگری تا ۹۰ درصد، افزایش سرعت برداشت، رفع خطرات جانی، حذف آسیب به شاخههای بارور، و توانایی برداشت ۸-۱۰ درخت در ساعت با بازدهی بیش از ۹۰ درصد است.
معایب روش سنتی شامل خطر سقوط، زمانبر بودن، هزینه بالای کارگری، و آسیب به درختان است. آمارها نشان میدهد سالانه تعداد قابل توجهی حوادث به دلیل سقوط از درخت گردو رخ میدهد؛ بهطوری که در یک استان، ۲۰ درصد معلولیتهای ضایع نخاعی به علت سقوط از درخت هنگام گردوتکانی بوده است.
بهطور کلی، انتخاب روش برداشت به عواملی مانند وسعت باغ، بودجه، فاصله کاشت درختان و کیفیت مورد انتظار محصول بستگی دارد.
نکات مهم هنگام برداشت گردو
فصل برداشت گردو همراه با چالشها و خطرات خاصی است که باید به آنها توجه ویژه داشت. رعایت اصول ایمنی و برداشت صحیح، تضمینکننده سلامتی کارگران و کیفیت محصول است.
نکات ایمنی برای کارگران
آمارها نشان میدهد سالانه تعداد زیادی حادثه به دلیل سقوط از درخت گردو رخ میدهد. در برخی استانها، حتی ۲۰ درصد معلولیتهای ضایع نخاعی به علت سقوط هنگام گردوتکانی بوده است. بنابراین رعایت موارد زیر ضروری است:
استفاده از کلاه ایمنی، عینک محافظ و دستکش لاستیکی برای محافظت از تحریکهای پوستی
بهکارگیری کمربند ایمنی استاندارد (هارنس) هنگام بالا رفتن از درخت
پرهیز از بالا رفتن در هوای بارانی یا باد شدید
خودداری از گماردن افراد مسن یا دارای بیماریهای زمینهای مانند دیابت و تشنج
نحوه جلوگیری از آسیب به درخت
برای کاهش آسیب به درختان گردو، این موارد را رعایت کنید:
استفاده از میلههای چوبی یا پلاستیکی به جای میلههای سنگین فلزی که علاوه بر سختی حملونقل، به درخت آسیب میزنند. هنگام استفاده از تجهیزات مکانیکی، مدت زمان ارتعاش نباید بیش از ۳ الی ۵ دقیقه باشد و هر لرزش باید ۱۰ الی ۱۵ ثانیه طول بکشد.
جمعآوری سریع و بهموقع گردوها
پس از تکاندن شاخهها، باید بلافاصله گردوهایی را که بر زمین افتادهاند جمعآوری کنید. زیرا:
گردوهای روی زمین مانده به آلودگیهای قارچی و حمله مورچهها حساس هستند
ماندن بیش از حد گردو روی زمین باعث کاهش کیفیت محصول میشود
تأخیر در جمعآوری موجب کاهش پروتئین و کربوهیدرات گردو میشود
فاصله برداشت تا پوستگیری باید تا حد امکان کوتاه باشد
اقدامات پس از برداشت گردو برای حفظ کیفیت
پس از برداشت، گردوها به مراقبت ویژهای نیاز دارند تا کیفیت و ارزش غذایی خود را حفظ کنند. اقدامات پس از برداشت، تعیینکننده طعم، ماندگاری و ظاهر نهایی محصول هستند.
خشککردن اصولی گردو
گردوی تازه برداشتشده دارای پوسته سبز است که باید سریعاً جدا شود. در غیر این صورت، مغز گردو جمع شده و رنگ آن سیاه میشود. بعد از جداسازی پوست سبز، باید گردوها را خشک کرد:
گردوها را روی سطحی مناسب با تهویه خوب پهن کنید، اما از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید
دمای مناسب برای خشک کردن حدود ۴۳ درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی ۳۰ درصد است
میزان رطوبت گردو پس از خشک شدن باید ۷ تا ۸ درصد باشد که به ۳ تا ۴ روز زمان نیاز دارد
برای اطمینان از خشک شدن کامل، چند نمونه را شکسته و بررسی کنید؛ مغز باید ترد و شکننده باشد
پوستگیری با دستگاه یا دستی
برای پوستگیری دستی، حتماً از دستکش استفاده کنید تا دستانتان سیاه نشود. روشهای مکانیزه شامل:
دستگاههای رندهای: با آب کار میکنند و گردو را همزمان با پوستکنی، شستوشو میدهند دستگاههای فرچهای: بدون آب کار میکنند و برای گردوهای پوست نازک مناسبترند
کوددهی بعد از برداشت گردو برای سال آینده
کوددهی پاییزه پس از برداشت گردو، به باردهی و کیفیت محصول سال آینده کمک میکند. در این زمان، استفاده از کودهای حاوی عناصر غذایی اصلی مانند فسفر، پتاسیم و ازت توصیه میشود. همچنین میتوان از کودهای هیومیک اسید استفاده کرد که سبب تقویت و آمادهسازی بهتر درختان برای فصل زمستان و رشد بعدی میشود.
نتیجهگیری
برداشت گردو به طور صحیح نقش کلیدی در حفظ کیفیت و ارزش اقتصادی محصول دارد. انتخاب زمان مناسب برداشت، با توجه به نشانههایی مانند ترک خوردن پوسته سبز و جدا شدن آسان آن، باعث تولید گردوهایی با رنگ روشنتر و طعمی بهتر میشود. علاوه بر این، شناخت روشهای مختلف برداشت و انتخاب شیوهای متناسب با شرایط باغ، در کاهش خسارات و افزایش بهرهوری مؤثر است.
توجه به ایمنی هنگام برداشت گردو، استفاده از ابزار مناسب و آموزش کارگران اهمیت زیادی دارد. پس از برداشت، انجام مراحل خشککردن، پوستگیری و نگهداری بهصورت اصولی، در تضمین کیفیت گردو و آمادهسازی درختان برای سال بعد مؤثر است. باغداران موفق کسانی هستند که با آگاهی از این اصول، تمام مراحل تولید را با دقت و برنامهریزی صحیح مدیریت میکنند.
سوالات متداول
[faq_accordion]
دیدگاه شما چیه؟
نظرت برامون خیلی ارزشمنده! تجربه یا دیدگاهت رو درباره این مطلب بنویس 🌱